Frequently Asked Question

Er is geen specifieke regelgeving betreffende de controle op e-mailverkeer en surfgedrag in het onderwijs. Als basis nemen we de bepalingen van CAO nr. 81, die ook op onderwijs toepast kan worden aangezien ze voortbouwt op de privacywetgeving die uiteraard ook voor onderwijs geldt, en hebben we ons ook gebaseerd op onze interne richtlijnen, zijnde een gedragscode.



Bij het monitoren van internet- en e-mailgebruik op school moet het recht op privacy gerespecteerd worden. De controle moet getoetst worden aan:

• het finaliteitsbeginsel: een controle is alleen mogelijk voor het nastreven van gerechtvaardigde doelen;
• het transparantiebeginsel: er wordt open gecommuniceerd over de controles en de doelen en voorwaarden van de controles;
• het proportionaliteitsbeginsel: de controle en het soort controle moeten in verhouding staan tot het doel van de controle.
• het kraken van computers, waaronder het op illegale manier kennis nemen van persoonsgegevens of vertrouwelijke medische bestanden;
• het raadplegen van sites die
• een lijst van de bezochte websites, de frequentie en het volume van de doorgezonden informatie, maar niet de identificatie van de betrokken personeelsleden die de sites hebben bezocht;
• het aantal en het volume van de uitgaande e-mails (niet de binnenkomende berichten), maar niet de identificatie van de betrokken personeelsleden die ze hebben verstuurd.

Het monitoren betreft het gebruik van internet waaronder o.a. surfen op het web, versturen van e-mails... Monitoren betekent niet het bekijken van de inhoud van een mail.

Finaliteit



Een controle is alleen mogelijk voor het nastreven van 4 limitatief bepaalde gerechtvaardigde doelen:

1. het voorkomen en vaststellen van ongeoorloofde feiten, lasterlijke feiten of feiten die strijdig zijn met de goede zeden of die de waardigheid van een andere persoon kunnen schaden. Dat zijn feiten zoals o.a.:

• zich tegen de grondbeginselen van de democratie en de rechtstaat keren,
• zoals sites die verband houden met racisme, terrorisme of discriminatie;
• anderen kunnen kwetsen of beledigen, zoals sites met racistische of seksistische onderwerpen, pornografisch materiaal of schokkende foto’s;
• een gevaar voor verslaving vormen zoals goksites en pornografische sites;
• het privéleven van iemand aantasten.

• het beschermen van bepaalde informatie inclusief de bescherming van de belangen van de school (bv. het verspreiden van verspreiden van vertrouwelijke gegevens).
• het verzekeren van de veiligheid, de performantie of de goede technische werking van de systemen en het netwerk van de school.
• het te goeder trouw naleven van de afspraken en richtlijnen voor het gebruik van onlinetechnologieën;

Proportionaliteit

De controle op de elektronische on-line-communicatiemiddelen mag geen inmenging in de persoonlijke levenssfeer van de leerling inhouden. Dat betekent dat de school uitsluitend globale gegevens verzamelt. We spreken over een algemene controle waarmee we het automatisch monitoren of bewaren van elektronische communicatiegegevens bedoelen. Het gaat om niet-geïndividualiseerde gegevens, dat zijn gegevens die niet gelinkt worden aan een persoon.

Wat kan worden onderzocht:



Indien de school, in het kader van voorgaande globale verzameling van elektronische on-line-communicatiemiddelen, feiten vaststelt die ingaan tegen de bovengenoemde doelstellingen, kan ze overgaan tot individualisering (het opsporen van de identiteit van de verantwoordelijke persoon of personen). Naar gelang van de situatie wordt spreken we over directe of indirecte controle:

• Directe controle kan als de controle betrekking heeft op één van de eerste drie bovengenoemde doelstellingen. De school mag dan onmiddellijk overgaan tot de identificatie van de verantwoordelijke leerling zonder kennisgeving. Uiteraard mogen enkel die gegevens geïndividualiseerd worden die toereikend, ter zake dienend en niet overmatig zijn. De school mag in geen geval gegevens verzamelen die betrekking hebben op de inhouden van e-mails.
• Indirecte controle moet ingezet worden indien de controle betrekking heeft op de vierde bovengenoemde doelstelling, namelijk de naleving van de richtlijnen en afspraken gemaakt binnen de schoolcontext. Hierbij moet een alarmbelprocedure worden in acht genomen. Dit houdt in dat de school, zodra ze onregelmatigheden vaststelt, een voorlichtingsfase opneemt. Deze heeft tot doel de leerlingen in te lichten over het bestaan van de onregelmatigheden en over het feit dat de school tot individualisering zal overgaan als dergelijke onregelmatigheid opnieuw wordt vastgesteld. Indien zich na deze voorlichtingsfase opnieuw dezelfde onregelmatigheden voordoen, mag de school onmiddellijk overgaan tot de directe procedure

De leerling die bij toepassing van de individualiseringsprocedure verantwoordelijk wordt gesteld voor een onregelmatigheid bij het gebruik van de elektronische on-line-communicatiemiddelen, wordt uitgenodigd voor een gesprek vóór iedere beslissing of sanctionering die hem individueel kan raken. Deze procedure zal de leerling in staat stellen het gebruik van de hem ter beschikking gestelde elektronische on-line-communicatiemiddelen te rechtvaardigen. De leerling zal zich desgewenst door een vertrouwenspersoon kunnen laten bijstaan.



Transparantie
De transparantieplicht houdt in dat de school de leerlingen in eenvoudige, begrijpelijke taal moet informeren over de controle van hun mail- en surfgedrag van de technologieën die de school ter beschikking stelt aan de leerlingen. Ook moet erop gewezen worden wat er gebeurt als de leerling de richtlijnen niet volgt en de privacywetgeving schendt.

Als er een ICT-reglement of reglement/charter/policy is voor leerlingen betreffende gebruik van internet, e-mail, sociale media, zou ik dit hierin opnemen.

Op het ogenblik van controle kan schriftelijk geïnformeerd worden via een Smartschoolbericht of een e-mail maar zorg er wel voor dat het aantoonbaar is dat de leerling dit bericht ontvangen en gelezen heeft.